ΔΕΠΥ: πώς να περιορίσετε τα ξεσπάσματα

Φοβάστε να βγείτε έξω με το παιδί σας λόγω των ξεσπασμάτων του; Δεν είστε οι μόνοι. 

Πολλοί γονείς παιδιών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ) αισθάνονται «όμηροι» της συμπεριφοράς του παιδιού τους και διστάζουν να πάνε για φαγητό, για ψώνια ή ακόμα και επίσκεψη σε κάποιο φιλικό σπίτι, λόγω των συχνών ξεσπασμάτων του παιδιού τους. Ωστόσο υπάρχουν τρόποι να περιορίσετε αυτά τα ξεσπάσματα και να βοηθήσετε το παιδί σας.

Πάρτε για παράδειγμα την περίπτωση που έχετε βγει για φαγητό στο αγαπημένο του fast food. Είστε πεινασμένοι, περιμένετε στην ουρά και το παιδί σας αρχίζει να διαμαρτύρεται. Αμέσως καταλαβαίνετε ότι η κρίση δεν αργεί να ξεσπάσει. Τι κάνετε σε αυτή την περίπτωση;

Μία τακτική είναι να πείτε στο παιδί: «Γιατί γκρινιάζεις πάλι;». 

Αυτό δείχνει στο παιδί ότι είστε αδύναμοι και ευάλωτοι. Ότι υπάρχει ελπίδα να γίνει αυτό που θέλει, αρκεί να πιέσει λίγο παραπάνω. 

Αυτό που θα έπρεπε να έχει κάνει ο γονέας είναι να πει ένα ξερό «όχι», δίχως ίχνος συναισθήματος στη φωνή του. Δίχως την παραμικρή εξήγηση ή «παραθυράκι» για κουβέντα. Με τον καιρό, το παιδί μαθαίνει να σέβεται αυτή την απάντηση. 

Ας μην ξεχνάμε ότι ένα από τα χαρακτηριστικά του ΔΕΠΥ είναι η συνέπεια και αυτή τη συνέπεια της στάσης σας είναι που μαθαίνει να δέχεται το παιδί. Του δείχνει ότι μπορεί να σας εμπιστευθεί επειδή η στάση σας παραμένει σταθερή και δεν αλλάζει ανάλογα με την περίσταση. 

Μπορεί να ζητάει κάτι μέχρι αύριο, ωστόσο δεν υπάρχει η παραμικρή περίπτωση να το πετύχει.

Θα πρέπει επίσης να είστε σαφείς και ακριβείς σε όσα λέτε στο παιδί. 

Δεν πρέπει να προσπαθείτε να επιτύχετε αυτό που θέλετε διά της πλαγίας οδού ή της δωροδοκίας: «Θα σου πάρω το παιχνίδι εάν είσαι καλό παιδί» ή «εάν καθίσεις ήσυχη στο τραπέζι» ή «εάν είσαι καλό παιδί εκεί που θα πάμε επίσκεψη». 

Αυτή θα πρέπει να είναι η έσχατη λύση. Πρακτικά είναι σα να παραδέχεστε στο παιδί ότι δεν έχετε το σθένος να το αντιμετωπίσετε εκείνη τη στιγμή και ότι μετατίθετε για αργότερα την όποια αντιπαράθεση μέσω υποσχέσεων ή απειλών. Πότε όμως είναι «κακό παιδί»; Όταν δεν συμπεριφέρεται σωστά μία φορά, δύο ή 10 φορές; Θα πρέπει να είστε συγκεκριμένοι σε ότι του λέτε και να δείχνετε βεβαιότητα για αυτό. Πείτε «ναι» ή «όχι», δίχως να νιώθετε ενοχές που το απογοητεύετε.

Μία ακόμα συχνή περίπτωση είναι το «όχι» σας να προκαλέσει ένα ξέσπασμα σε δημόσιο χώρο. Πρόκειται στην πράξη για μια απειλή εκ μέρους του παιδιού. «Εφόσον δεν πέρασε το δικό μου, θα σε κάνω ρεζίλι ώστε να αναγκαστείς να κάνεις αυτό που θέλω». Συγκρατήστε τα συναισθήματά σας και εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία που σας δίνεται. Δείξτε στο παιδί ότι εσείς αποφασίζετε για τα συναισθήματά σας και πώς ότι κι αν κάνει δεν σας επηρεάζει. Όσο άσχημα κι αν αισθάνεστε, μην επιτρέψετε στο παιδί να το αντιληφθεί και, κυρίως, μη χάσετε κι εσείς την ψυχραιμία σας. 

Εάν βάλετε τις φωνές, όχι απλά δεν θα κατευνάσετε το παιδί, αλλά θα είναι σα να ρίχνετε λάδι στη φωτιά. Διατηρείστε λοιπόν την ψυχραιμία σας, πάρτε ένα μαρκαδόρο και αρχίστε να ζωγραφίζετε. Ζητήστε από το παιδί να σας βοηθήσει. Κάντε το να ασχοληθεί με αυτό που εσείς κάνετε, ώστε να ηρεμήσει και να σταματήσει να φωνάζει. Η ψυχραιμία σας του δείχνει ότι εσείς διατηρείτε τον έλεγχο της κατάστασης και όχι εκείνο.

Δώστε στο παιδί μια συγκεκριμένη ασχολία, ώστε να ξεχάσει τον εκνευρισμό του. 

Επιστρέφοντας στο πρώτο παράδειγμα με την ουρά στο fast food, ζητήστε του να «πιάσει» τραπέζι δίπλα στο παράθυρο. Ή ζητήστε του να φέρει πετσέτες στο τραπέζι. Προς στιγμήν, ξεχνάει τον εκνευρισμό του και συγκεντρώνεται στο νέο καθήκον που ανέλαβε. Αυτό μπορεί να λειτουργήσει και με διαφορετικό τρόπο, ως υπόσχεση. 

Εάν για παράδειγμα το παιδί θέλει μπισκότα, αρνηθείτε ευγενικά και ρωτήστε: «Σήμερα δεν έχουμε μπισκότα. Εάν όμως αύριο τελειώσεις νωρίς τα μαθήματά σου και με βοηθήσεις, αύριο το απόγευμα θα μπορέσουμε να φτιάξουμε μπισκότα ή κουλουράκια». Κατ’ αυτόν τον τρόπο βοηθάτε άμεσα το παιδί να συγκρατήσει τα νεύρα του και του δίνετε το κίνητρο να συγκεντρωθεί στα μαθήματά του με απώτερο σκοπό να φάει τα μπισκότα. Η αυτοσυγκράτηση είναι ένα μάθημα που θα του φανεί πολύ χρήσιμο όταν μεγαλώσει.

Πηγή: περιοδικό Additude