Μια μητέρα, μιλά για την επιστροφή στο σχολείο

Η έναρξη της σχολικής χρονιάς είναι δύσκολη για αρκετά παιδιά, πόσο μάλλον για τα παιδιά στο φάσμα των διάχυτων αναπτυξιακών διαταραχών. Μία μητέρα αποκαλύπτει, πώς εκείνη και ο γιος της τα βγάζουν πέρα. Διαβάστε την ενδιαφέρουσα ιστορία της Priscilla Gilman.

"Καθώς η νέα χρονιά ξεκινά, οι μαθητές προσαρμόζονται στο νέο τους πρόγραμμα, στους νέους συμμαθητές, στους καινούριους δασκάλους και στις νέες τάξεις τους. Η προσαρμογή αυτή δεν είναι για όλους μια εύκολη διαδικασία, γι' αυτό και δεν χρειάζονται όλοι το ίδιο διάστημα για να προσαρμοστούν. Για ορισμένους μαθητές μάλιστα, η προσαρμογή αυτή είναι ιδιαίτερα επίπονη. Ακόμα πιο επίπονη είναι για τους μαθητές με αυτισμό, οι οποίοι αντιμετωπίζουν πολλές ιδιαίτερες προκλήσεις".

 "Ως πρώην καθηγήτρια και μητέρα ενός 12χρονου γιου με αυτισμό, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η μετάβαση από μια ανέμελη καλοκαιρινή περίοδο σε μια σχολική χρονιά με αυξημένες υποχρεώσεις και ευθύνες μπορεί να είναι μια ιδιαίτερα επίπονη περίοδος γι αόλα τα παιδιά. Ειδικά όμως για τα παιδιά με αυτισμό, οι προκλήσεις είναι πιο έντονες και διαφορετικού είδους. Τα παιδιά με αυτισμό δυσκολεύονται γενικά με οτιδήποτε νέο και η νέα σχολική χρονιά εισάγει πολλά νέα πράγματα στη ζωή τους: νέους δασκάλους, νέα τάξη, νέους συμμαθητές, νέο πρόγραμμα, νέες -αυξημένες συνήθως- απαιτήσεις όσον αφορά τα μαθήματα, αλλά και τη συμπεριφορά τους.

 Ωστόσο, δεν είναι μόνο αυτά τα προβλήματά τους. Η αλλαγή της εποχής επηρεάζει ιδιαίτερα τα παιδιά με αυτισμό, τα οποία είναι εξαιρετικά ευαίσθητα σε αλλαγές της θερμοκρασίας και της υφής των υφασμάτων. Μία μητέρα μου είπε ότι ο γιος της δεν αντέχει να φορέσει ξανά τις κάλτσες του. Μία άλλη, ότι η κόρη της αρνείται να βγάλει τα πέδιλά της και να φορέσει κλειστό παπούτσι. 

Επιπλέον, η πτώση της θερμοκρασίας συνεπάγεται λιγότερο παιχνίδι σε εξωτερικούς χώρους, γεγονός που δεν τους επιτρέπει να διοχετεύσουν την ενέργειά τους και τα κάνει να είναι πιο ανήσυχα. Αυτό βέβαια ισχύει για όλα τα παιδιά. Ακόμα, η αλλαγή του καιρού σημαίνει το τέλος ορισμένων δραστηριοτήτων (κολύμπι, παιχνίδι στην άμμο) με θεραπευτικές ιδιότητες για τα παιδιά με αυτισμό.
Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Η έναρξη της σχολικής χρονιάς σημαίνει ακόμα ότι τα παιδιά πηγαίνουν νωρίτερα για ύπνο και ξυπνούν πιο νωρίς το πρωί. Κάτι που αυξάνει την ανησχία των απιδιών με αυτισμό, τα οποία συνήθως αντιμετωπίζουν διαταραχές στον ύπνο τους. Επιπλέον άγχος δημιουργεί η ανάγκη να ντυθούν γρήγορα και να πάρουν το πρωινό τους, ώστε να προλάβουν το σχολικό ή το κουδούνι του σχολείου. Ας μην ξεχνάμε ότι τα παιδιά με αυτισμό λειτουργούν με βάση την καθημερινή τους ρουτίνα: πώς θα τους πεις να βιαστούν όταν στην καθημερινή διαδρομή από το σπίτι μέχρι το σχολείο θα πρέπει να μετρήσουν όλες τις πλάκες του πεζοδρομίου ή θα πρέπει να έχουν τακτοποιήσει όλα τους τα παιχνίδια με συγκεκριμένο τρόπο πριν δεχθούν να φύγουν από το σπίτι;

Από τη στιγμή που θα φθάσουν στο σχολείο, τα ερεθίσματα που δέχονται, πολλά από αυτά είναι ενδεχομένως ενοχλητικά, αυξάνονται σημαντικά. Μία έφηβη με αυτισμό μου εξήγησε ότι δυσκολεύεται να μάθει να αποκωδικοποιεί τις εκφράσεις των νέων συμμαθητών και δασκάλων της. Μία άλλη μου είπε ότι απαιτείται χρόνος για να συνηθίσει τις νέες φωνές και τους τυχόν νέους θορύβους μιας διαφορετικής σχολικής αίθουσας. Ακόμα και ο διαφορετικός ήχος του κουδουνιού για το διάλειμμα, μπορεί να είναι ενοχλητικός για ένα παιδί με αυτισμό. Πηγαίνω συχνά στο σχολείο του γιου μου για να τον βοηθήσω όταν κάνουν άσκηση για φωτιά (ο ήχος της σειρήνας τον αναστατώνει αφάνταστα), ακόμα και όταν αλλάζει ο δάσκαλος της γυμναστικής: θα πρέπει να του ζητήσω να προειδοποιεί το γιο μου πριν σφυρίξει τη σφυρίχτρα του.

Μέρος του προβλήματος είναι η ελλειπής εκπαίδευση των εκπαιδευτικών. Πόσοι από αυτούς νομίζεται ότι έχουν εκπαιδευθεί για να αντιμετωπίσουν τις ιδιαιτερότητες ενός παιδιού με αυτισμό;           

Τα παιδιά με αυτισμό δυσκολεύονται να εκφράσουν με σαφήνεια τα συναισθήματά τους και να περιγράψουν πώς πέρασαν τη μέρα τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι γονείς να μην έχουν μια σαφή εικόνα για την πρόοδο του παιδιού τους και για τα τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζει.

Κάποιες χρονιές πίστευα ότι ο γιος μου προσαρμόζεται γρήγορα στις απαιτήσεις της νέας σχολικής χρονιάς. Φανταστείτε πώς ένιωθα όταν δεχόμουν το τηλεφώνημα από τη δασκάλα του για να μου πει ότι υπάρχουν σοβαρά προβλήματα προσαρμογής, τα οποία θα πρέπει ν' αντιμετωπιστούν.

Από την άλλη, υπάρχουν και ορισμένοι λόγοι για τους οποίους η έναρξη της σχολικής χρονιάς είναι ευεργετική για ένα παιδί με αυτισμό. Από την καλοκαιρινή ανεμελιά επιστρέφει σε μία καθημερινότητα με πρόγραμμα, σαφείς υποχρεώσεις και στόχους και συγκεκριμένα γεγονότα τα οποία λαμβάνουν χώρα σε συγκεκριμένες ημερομηνίες ή ώρες (πχ. σχολικές γιορτές ή εξωσχολικές δραστηριότητες). 

Όπως μου έχουν εξομολογηθεί αρκετές μητέρες, ένα παιδί με αυτισμό δεν προβληματίζεται για τι πρέπει να βάλει την πρώτη μέρα στο σχολείο και δεν επιμένει να ζητά την ακριβή τσάντα ή κασετίνα που έχει ο συμμαθητής του.

Πηγή

της Ελιζιάννας Χριστοδούλου, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια, SIT