Ψυχοκινητική εξέλιξη παιδιού

Η παρακολούθηση της ψυχοκινητικής ανάπτυξης του μωρού σας έχει μεγάλη σημασία, γιατί η έγκαιρη διάγνωση μιας καθυστέρησής της θα οδηγήσει γρηγορότερα στην έγκαιρη αντιμετώπιση. Βέβαια, θα πρέπει να έχετε πάντα στο νου σας ότι υπάρχουν μεγάλες διαφορές στο ρυθμό ψυχοκινητικής ανάπτυξης από παιδί σε παιδί, οι οποίες είναι απόλυτα φυσιολογικές.

Έτσι, δεν θα πρέπει να μας κυριεύσει πανικός αν διαπιστώσουμε ότι σε αντίστοιχη ηλικία το παιδί μιας φίλης ή ακόμη και το δίδυμο αδελφάκι του δικού σας παιδιού έχει διαφορετική συμπεριφορά. Το πρόβλημα μόνο ο παιδίατρος μπορεί να το επισημάνει και αυτός όχι πάντοτε με βεβαιότητα. Εσείς το μόνο που οφείλετε να κάνετε είναι να εκθέσετε στον παιδίατρο την παρατήρησή σας.

Μερικά από τα χαρακτηριστικά της φυσιολογικής ψυχοκινητικής ανάπτυξης στους πρώτους 12 μήνες περιλαμβάνουν τα εξής:

• 1ος μήνας:
Το μωρό σας μπορεί να διακρίνει μόνο αχνές σκιές και να συγκεντρώσει την προσοχή του σε απόσταση τριάντα το πολύ εκατοστών. Προτιμά να βλέπει το πρόσωπο σας σε σχέση με άλλα πράγματα, να στρέφει το βλέμμα του προς το μέρος σας όταν του μιλάτε, γεγονός που το ηρεμεί, ενώ μπορεί να αρχίσει να προσηλώνει για μια στιγμή το βλέμμα του σε ένα αντικείμενο και να κάνει κάποια προσπάθεια για να παρακολουθήσει την κίνησή του. Επίσης, είναι δυνατό να σηκώνει λίγο το κεφάλι του στν πρηνή θέση, αλλά δεν μπορεί να το στηρίζει όταν είναι σε καθιστή θέση. Έχει συνήθως σφιγμένες τις παλάμες του και σφίγγει με δύναμη ότι του βάλετε στο χέρι.

• 2ος μήνας:
Σε αυτή την ηλικία το μωρό σας χαμογελάει πιο συνειδητά όταν είναι ευχαριστημένο, αρχίζει να γνωρίζει καλύτερα τα πρόσωπα που το περιποιούνται και να παρακολουθεί καλύτερα ένα κινούμενο αντικείμενο. Σηκώνει τελείως το κεφάλι του στην πρηνή θέση, ενώ, όταν το ανασηκώσουμε για να καθίσει, είναι δυνατό να στηρίξει το κεφάλι του για 1-2 δευτερόλεπτα, που όμως εύκολα πέφτει προς τα εμπρός.

• 3ος μήνας:
Είναι πια η ώρα που το μωρό σας χαμογελά συνειδητά, ενίοτε με φωνή. Επιζητεί τη συντροφιά των άλλων και αρχίζει να δείχνει περιέργεια για το περιβάλλον του. Παρακολουθεί καλύτερα ένα κινούμενο αντικείμενο, γυρίζοντας το κεφάλι του δεξιά και αριστερά, ενώ μπορεί να προσπαθεί να απλώσει τα χέρια του για να το πιάσει, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Στηρίζει πλέον αρκετά καλά το κεφάλι του και σηκώνει το στήθος του από το κρεβάτι όταν είναι στην πρηνή θέση. Μπορεί να φέρνει το χέρι του στο στόμα του και να πιάνει και να κουνά αντικείμενα.

• 4ος μήνας:
Γελά πολύ όταν παίζετε μαζί του και απλώνει τα χέρια για να το σηκώσετε στην αγκαλιά σας. Δείχνει ενδιαφέρον και ξεχωρίζει φωνές. Μπορεί να βάζει δύναμη στα χέρια και να στηρίζεται στους αγκώνες του. Αλλάζει εύκολα πλευρό όταν είναι ξύπνιο ή όταν κοιμάται και μπορεί να γυρίζει από μπρούμητα προς τα πλάγια με όλα του το σώμα, με χέρια και πόδια σε ελαφριά κάμψη.

• 5ος μήνας:
Σε αυτή την ηλικία το μωρό σας αναγνωρίζει πλεον όλα τα μέλη της οικογένειας και μπορεί να κλάψει σε αγνώστους, εκφράζοντας με αυτό τον τρόπο το φόβο του. Οι κινήσεις των χεριών γίνονται πια σκόπιμες και κατευθυνόμενες, ενώ συχνά πιάνει τα ποδαράκια του και τείνει να τα φέρει στο στόμα του, είτε όταν κάθεται, είτε όταν είναι ξαπλωμένο.

• 6ος μήνας:
Το μωρό σας είναι σε θέση να εξερευνά το περιβάλλον και να αντιδρά με έντονες κινήσεις των άκρων και γέλιο, όταν κάποιος παίζει μαζί του. Επίσης, αρχίζει να προφέρει συλλαβές χωρίς νόημα και ενδεχόμενα να μιμείται ήχους. Είναι πια η ηλικία που προτιμά, αντί να είναι ξαπλωμένο, να το βάλετε να καθίσει, έστω και αν στην αρχή θα τα καταφέρνει μόνο με υποστήριξη. Έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει ένα αντικείμενο από το ένα χέρι στο άλλο, να το βάζει στο στόμα του και μετά να το πετάει. Μπορεί να στηρίζει το βάρος του στα πόδια του, όταν το κρατήσετε όρθιο.

• 7ος μήνας:
Μπορεί να κρατά από ένα διαφορετικό αντικείμενο σε κάθε χέρι και να το αναζητά από μόνο του όταν του πέσει. Γυρίζει μπρούμητα, ανάσκελα, πλάγια με ευχέρεια. Κάθεται πλέον χωρίς υποστήριξη, συνήθως όμως πέφτει εύκολα.

• 8ος μήνας:
Αποκτά πολύ στενές σχέσεις και μεγάλη εξάρτηση από τη μητέρα του. Μιλάει με επαναλαμβανόμενες συλλαβές (πα πα πα, ντα ντα ντα). Αναγνωρίζει το όνομά του, όταν το φωνάζετε. Μεταφέρει ένα αντικείμενο από το ένα χέρι στο άλλο. Προσπαθεί να μπουσουλίσει και χοροπηδάει ενεργητικά, όταν το κρατάτε από τα χέρια.

• 9ος μήνας:
Το μωρό σας πλέον μαθαίνει να μιμείται διάφορες στερεότυπες κινήσεις («αντίο», «παλαμάκια», κλπ). Αντιλαμβάνεται πιο συγκεκριμένα τις έννοιες «μαμά» και «μπαμπά». Μιμείται επίσης, όσο μπορεί καλύτερα τις λέξεις που του υποδεικνύετε. Αρχίζει σιγά σιγά να χρησιμοποιεί μεμονωμένα τα δάκτυλά του και έρχεται μπουσουλώντας προς εσάς.

• 10ος μήνας:
Καταλαβαίνει κάποιες λέξεις που του λέτε και μπορεί να «στέλνει φιλάκια», να «κάνει αντίο» και να χτυπάει παλαμάκια. Είναι πιθανό να αρχίσει να χρησιμοποιεί το δείκτη και τον αντίχειρα για να πιάνει αντκείμενα και να πιάνεται από τα έπιπλα για να στηριχθεί στα πόδια του. Αν το κρατήσετε, μπορεί ακόμη να κάνει και κάποια βήματα, έστω και χωρίς καλή ισορροπία.

• 11ος μήνας:
Καταλαβαίνει μικρές προτάσεις (δώσε, φέρε, πάρε) και γνωρίζει το «όχι» και το «μη». Μπουσουλάει καλά με τα τέσσερα, μπορεί να κάνει τα πρώτα του βήματα στηριζόμενο στα έπιπλα από μόνο του, αλλά πέφτει και εύκολα, γι’ αυτό σε αυτή τη φάση θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί. Προσοχή: δεν μπουσουλάνε όλα τα παιδιά, ιδιαίτερα αυτά που έχουν πολλούς τρόπους να στηρίζονται και να μένουν όρθια.

• 12ος μήνας:
Είναι πολύ πιθανό, αν δεν το έχει κάνει ήδη, το μωράκι σας να πει τις πρώτες του λέξεις. Καταλαβαίνει το νόημα αρκετών λέξεων και γυρίζει όταν ακούει το όνομά του. Είναι πιθανό να μπορεί να πίνει με μικρή βοήθεια από το ποτήρι, γεγονός που σημαίνει ότι πολύ σύντομα θα κοπεί το μπιμπερό. Σε αυτή την ηλικία μπορεί ήδη να είναι ικανό να περπατήσει από μόνο του, αλλά σίγουρα θα χρειάζεται την συνεχή σας προσοχή και βοήθεια, ώσπου να αποκτήσει ένα σταθερό περπάτημα. Η αρχική βάδιση γίνεται με τα πόδια ανοιχτά, για να διευρύνει τη βάση στήριξης. Τυχόν στροφές των ποδιών προς τα έσω ή έξω, είναι χωρίς σημασία.

Πηγή