Το μωρό σας αντιδρά στους ήχους του περιβάλλοντός του από την πρώτη στιγμή της γέννησής του. Η δική σας επικοινωνία με το μωρό είναι το πιο σημαντικό σημείο για τη σωστή ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας του. Μη διστάζετε, λοιπόν, να του μιλάτε, καθώς ήδη από τη γέννηση το μωρό σας θα σας απαντά.
Τα βρέφη αρχικά παράγουν ήχους (α-α-α, γ-γ-γ) και μετά «μπαμπαλίζουν». Στους 6 - 9 μήνες αρχίζουν να παράγουν επαναλαμβανόμενες συλλαβές, που μοιάζουν πιο πολύ με ομιλία, και οι γονείς ακούνε το μα-μά ή το μπα-μπά, αν και τα μωρά είναι έτοιμα να παράγουν τις πρώτες τους 2-3 λέξεις, όχι υποχρεωτικά καθαρά, από 9-12 μηνών. Ας δούμε όμως λίγο πιο συστηματοποιημένα τα διάφορα στάδια της γλωσσικής ανάπτυξης και της κατανόησης του λόγου από τα μωρά:
Γέννηση: Σας παρακολουθεί όταν μιλάτε και τρομάζει-ξυπνάει με τους δυνατούς θορύβους. Κάνει α-α-α, γ-γ-γ.
3 μηνών: Προσπαθεί να εντοπίσει την πηγή του ήχου, διακόπτει μια δραστηριότητα όταν ακούει έναν ήχο, ενώ αναγνωρίζει τη φωνή της μητέρας του. Το κλάμα διαφέρει ανάλογα με τις ανάγκες του. Επαναλαμβάνει κάποιους ήχους.
6 μηνών: Ανταποκρίνεται στο «ναι» και στο «όχι», παρατηρεί τις πηγές του ήχου (λ.χ. το πλυντήριο, τη φωνή του σκύλου), ενώ παράγει ήχους με μουσική απήχηση και προσπαθεί να πει διαφορετικούς ήχους (π, μ, μπ).
9-12 μηνών: Αρχίζει να κατανοεί απλές εντολές όπως «έλα εδώ» και προσέχει όταν ακούει συζητήσεις, ενώ αναγνωρίζει τα ονόματα κοινών αντικειμένων όπως ποτήρι, παπούτσι. Λέει δύο ή τρεις λέξεις, όχι υποχρεωτικά καθαρά, και χρησιμοποιεί ήχους για να τραβήξει την προσοχή των γύρω του.
18-24 μηνών: Δείχνει τις εικόνες σε ένα βιβλίο όταν του διαβάζετε, δείχνει μέρη του σώματος, υπακούει σε πιο σύνθετες εντολές («βάλε την μπάλα στο τραπέζι»), βάζει μαζί δύο ή τρεις λέξεις, αρχίζει να ρωτάει χρησιμοποιώντας δύο ή τρεις λέξεις.
30 μηνών έως 4 ετών: Κατανοεί εύκολα κάποια ομιλία, αναγνωρίζει τρία - τέσσερα χρώματα, παρακολουθεί τηλεόραση στην ίδια ένταση με τα άλλα άτομα της οικογένειας, ξεχωρίζει σωστά τους διαφορετικούς ήχους, όπως το κουδούνι της πόρτας ή το γάβγισμα του σκύλου. Λέει το όνομά του και την ηλικία του, σχηματίζει προτάσεις δύο ή τριών λέξεων, κάνει ερωτήσεις με τις λέξεις «γιατί» και «τι», λέει αντικείμενα με το όνομά τους. Προφέρει σωστά όλα τα σύμφωνα εκτός από το ρο, το σίγμα και το λάμδα και λέει λέξεις στον πληθυντικό.
Κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης. Μπορεί ένα συνομήλικο παιδί να προφέρει λεξούλες, ενώ το δικό σας ακόμη όχι. Οι λόγοι για τους οποίους κάποια παιδιά καθυστερούν είναι συνήθως οι εξής: δεν αισθάνονται την ανάγκη να το κάνουν καθώς οι γονείς ανταποκρίνονται σε όλα όσα χρειάζονται, δίγλωσσο περιβάλλον, θέμα φύλου (μια και τα αγόρια καθυστερούν σε σχέση με τα κορίτσια), δευτερότοκο παιδί με γονείς απασχολημένους με υποχρεώσεις και άλλες ανάγκες. Παρατηρούνται, όμως, και περιπτώσεις όπου υπάρχει αδιάγνωστη βαρηκοΐα, λόγω είτε υποτροπιαζουσών λοιμώξεων των αφτιών είτε πάθησης στο εσωτερικό αφτί (στον κοχλία ή στο ακουστικό νεύρο).
Η διάγνωση της βαρηκοΐας
Σήμερα, στα περισσότερα ιδιωτικά κυρίως μαιευτήρια της Αθήνας εφαρμόζονται προγράμματα πρώιμου ελέγχου της βαρηκοΐας. Ακόμη, όμως, κι αν το παιδί σας έχει περάσει με επιτυχία ένα τέτοιο πρόγραμμα, αν υποπτεύεστε ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα, πρέπει να αναζητήσετε βοήθεια από ειδικούς παιδοωτορινολαρυγγολόγους.
Κανένα παιδί δεν είναι τόσο μικρό που να μην μπορεί να ελεγχθεί. Ίσως ο ειδικός ιατρός να σας προβληματίζει, καθώς μπορεί να σας ενημερώσει ότι ο έλεγχος της ακοής του παιδιού σας θα πρέπει να γίνει όταν αυτό κοιμάται. Οι ηλεκτροφυσιολογικές μέθοδοι τις οποίες χρησιμοποιεί το σύγχρονο ακουολογικό εργαστήριο έχουν μεγάλη αξιοπιστία και παρακάμπτουν την αδυναμία συνεργασίας του μικρού παιδιού.
Η πρώιμη διάγνωση της βαρηκοΐας και η σωστή αποκατάστασή της θα προλάβουν τις δυσάρεστες επιπτώσεις της στη μάθηση, στην κοινωνικοποίηση και στη μελλοντική φυσιολογική ενήλικη ζωή του μικρού σας θησαυρού. Μην καθυστερείτε, γιατί η αργοπορία στη διάγνωση έχει ως αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος και οι καταστρεπτικές συνέπειες της βαρηκοΐας να μην μπορούν να αρθούν.
Δήμητρα Ντινοπούλου,
Ωτορινολαρυγγολόγος, Ευρωκλινική Παίδων
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου