Εκφοβισμός μαθητών... από δασκάλους

Ο εκφοβισμός των μαθητών είναι ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα. Πρόσφατα διαβάσαμε για την περίπτωση της 14χρονης Καρολίνας στην Ιταλία, η οποία αποφάσισε να δώσει τέλος στη ζωή της. Σύμφωνα με τον οργανισμό «Το χαμόγελο του παιδιού», τα αίτια της αυτοκτονίας δεν είναι ακόμα γνωστά, ωστόσο οι συμμαθητές της μαθήτριας κάνουν λόγο για απειλές, ύβρεις και συκοφαντικά σχόλια εναντίον της.

Δεν γνωρίζουμε αν η Καρολίνα ήταν αυτιστική. Αυτό που γνωρίζουμε όμως είναι ότι τα παιδιά με αυτισμό παρενοχλούνται πολύ περισσότερο στο σχολείο σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά, λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους. Το πρόβλημα αυτό γίνεται ακόμα πιο σημαντικό, όταν ο εκφοβισμός δε γίνεται από άλλα παιδιά, αλλά από ενήλικες: δασκάλους, καθηγητές, babysitters και λοιπούς συνοδούς παιδιών. Προσοχή: σε καμία περίπτωση δεν εννοούμε ότι όλοι όσοι ασχολούνται με παιδιά εκμεταλλεύονται τη θέση τους για να φερθούν ανάρμοστα.

Ωστόσο, τα περιστατικά σωματικής ή λεκτικής κακοποίησης παιδιών που γίνονται γνωστά αυξάνονται κάθε χρόνο. Αυτό οφείλεται κυρίως στη σύγχρονη τεχνολογία που επιτρέπει την εύκολη παρακολούθηση και καταγραφή όσων συμβαίνουν στα παιδιά. Ένα κινητό τηλέφωνο αρκεί για να καταγράψει ο κάθε γονιός τη συμπεριφορά όσων έρχονται σ’ επαφή με το παιδί του. 

Το ανησυχητικό και εξοργιστικό είναι ότι αυτοί οι κακοί λειτουργοί (ο ηπιότερος χαρακτηρισμός που μπορεί να τους αποδοθεί) δεν γίνονται πάντα παράδειγμα προς αποφυγή από το εκπαιδευτικό σύστημα. Τα ονόματά τους δεν δημοσιεύονται και η συχνότερη «τιμωρία» τους είναι η μετάθεση σε κάποιο άλλο σχολείο. Είναι γνωστή η περίπτωση κόρης κορυφαίου ακαδημαϊκού η οποία είχε σεξουαλικές σχέσεις με ανήλικη μαθήτριά της και αν και υπέβαλλε την παραίτησή της, εξακολουθεί να εργάζεται στο ίδιο σχολείο. Εδώ φταίμε και όλοι εμείς που εργαζόμαστε με παιδιά: αν και γνωρίζουμε πέντε πράγματα παραπάνω για όσα συμβαίνουν στο παρασκήνιο, πόσες καταγγελίες γίνονται κάθε χρόνο κατά συναδέλφων;

Σε γενικές γραμμές, τα παιδιά διστάζουν να καταγγείλουν τέτοια περιστατικά εκφοβισμού ή κακοποίησης, επειδή φοβούνται τις συνέπειες. Για τα παιδιά, δεν είναι το ίδιο να σου λέει ένα συνομήλικο ή έστω μεγαλύτερο παιδί ότι θα σε «πλακώσει» και το ίδιο να σε απειλεί ένας ενήλικας. Ειδικά τα παιδιά με αυτισμό, αποτελούν τον τέλειο «στόχο».

Δυστυχώς, δεν υπάρχει εύκολη λύση στο πρόβλημα αυτό. Η τοποθέτηση καμερών παρακολούθησης είναι παράνομη σε χώρους όπου βρίσκονται παιδιά και πανάκριβη λύση για να ισχύσει σε όλα τα σχολεία. Καλύτερα είναι τα όποια κονδύλια να διατίθενται για εκπαιδευτικό υλικό, παρά για κάμερες.

Ας μην ξεχνάμε ότι οι κακοί λειτουργοί είναι μετρημένοι στα δάχτυλα σε σχέση με τους χιλιάδες άλλους που αποτελούν υποδείγματα με τη στάση και τη συμπεριφορά τους. Ο έλεγχος της επάρκειας του διδακτικού προσωπικού γίνεται (θεωρητικά) κυρίως με βάση τις γνώσεις και το χαρακτήρα. 

Παρόλ’ αυτά, δεν είναι και τόσο δύσκολο για τους κακούς να κρύψουν ορισμένες πτυχές του χαρακτήρα τους. Το βάρος πέφτει στους γονείς και τους λοιπούς (τους καλούς) δασκάλους ή συνοδούς των παιδιών. 

Εάν για κάποιο λόγο το παιδί δείχνει φοβισμένο ή αρνείται ανεξήγητα να πάει στο σχολείο ή φέρει σημάδια κακοποίησης, καλό θα ήταν να μην αρκεστείτε στις όποιες πρόχειρες δικαιολογίες του. Ψάξτε το θέμα λίγο παραπάνω, συζητείστε το τόσο με το παιδί όσο και με τους δασκάλους ή θεραπευτές του.

της Ελιζιάννας Χριστοδούλου, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια SIT