Cyber-bullying: Τι είναι και πώς το αντιμετωπίζουμε;

Ένα φαινόμενο των τελευταίων ετών το Cyber-bullying, έχει αρχίσει και παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις και στη χώρα μας αφού τα περισσότερα πλέον παιδιά στην εφηβεία έχουν πρόσβαση στο διαδίκτυο και διατηρούν προφίλ σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Εξίσου ανησυχητικό και το bullying μέσω κινητών τηλεφώνων, αφού τα περισσότερα πλέον έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες πλοήγησης στο ίντερνετ. Πρόσφατη, μάλιστα έρευνα του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου έδειξε ότι τρεις στους δέκα εκπαιδευτικούς (ποσοστό 32%) στην Ελλάδα έχουν έρθει αντιμέτωποι στο σχολείο, με κάποιο ζήτημα ψηφιακής παρενόχλησης, ψηφιακού εκφοβισμού ή συκοφαντικής δυσφήμισης μαθητών από άλλους μαθητές μέσω κινητού τηλεφώνου, Facebook ή άλλης διαδραστικής πλατφόρμας. Πώς πρέπει να το αντιμετωπίσουμε;

Η καλύτερη αντιμετώπιση βέβαια, όπως λένε και οι γιατροί για θέματα υγείας, είναι η πρόληψη.

Ας το πάρουμε όμως από την αρχή εξηγώντας τι είναι το cyber-bullying. Πρόκειται για τον εκφοβισμό μέσω διαδικτύου. Πιο συνηθισμένο είναι το cyber-bullying μέσω της δημοφιλέστατης σελίδας του Facebook χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν παρατηρείται και μέσω άλλων ιστοσελίδων κοινωνικής δικτύωσης. Έτσι πολλοί είναι σήμερα οι έφηβοι που έχουν πέσει θύματα αυτού του φαινομένου, ειδικά μέσα από τις λεγόμενες ομάδες μίσους που δημιουργούνται στο Facebook, άλλοι έχουν δει φωτογραφίες από προσωπικές τους στιγμές να εκτίθενται σε δημόσια θέα ενώ κάποιοι έχουν δεχθεί μέχρι και απειλές για τη σωματική τους ακεραιότητα.

Το φαινόμενο παρατηρείται κυρίως σε μαθητές γυμνασίου και λυκείου, που σε πολύ μεγάλο ποσοστό ασχολούνται με το διαδίκτυο και πολύ λιγότερο σε μαθητές δημοτικού.

Αυτό που παλιά γινόταν στο σχολείο με απομόνωση ενός παιδιού και περιπαιγμού του ή τραμπουκισμού του από συμμαθητές του ή μεγαλύτερα παιδιά πλέον έχει περάσει στο διαδίκτυο. “Δεν μπορούμε να πούμε ότι σήμερα έχει πάρει μεγαλύτερη έκταση, το σίγουρο είναι ότι έχει αλλάξει μορφή”, λέει η κ. Μαρία Δάρρα, Ψυχολόγος-Παιδοψυχολόγος στη Μονάδα Εφηβικής Υγείας του Παίδων.

Τι πρέπει να κάνει ένας έφηβος όταν πέσει θύμα του cyber bullying;

Όπως εξηγεί η κ. Δάρρα, ένας έφηβος που θα δεχθεί τέτοιο εκφοβισμό είναι σημαντικό να θέσει τα όρια του και να μην απαντήσει με τον ίδιο τρόπο, εξαπολύνοντας απειλές ή βρίζοντας. Πρέπει οπωσδήποτε να αναφέρει το περιστατικό σε ένα ενήλικα, είτε πρόκειται για γονείς είτε κάποιο εκπαιδευτικό ή άλλο κοντινό και έμπιστο άτομο και φυσικά να το καταγγείλει, ακόμα και μόνος του. Μπορεί να απευθυνθεί στη γραμμή Safeline 2811 391615 ή απευθείας στη Δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος, όταν δέχεται σοβαρές απειλές, αν και οι δύο φορείς συνεργάζονται άμεσα.

Πώς πρέπει να προλαμβάνουν και να αντιμετωπίζουν τέτοια περιστατικά γονείς αλλά και εκπαιδευτικοί;

Πολύ σημαντικό, όπως επισημαίνει η ψυχολόγος κ. Δάρρα η οποία παρέχει συμβουλευτική και υποστήριξη στη Γραμμή Βοηθείας υποΣΤΗΡΙΖΩ του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου (saferinternet.gr), είναι η σωστή ενημέρωση. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι καλά ενημερωμένοι γύρω από το διαδίκτυο και τους κινδύνους που αυτό ελλοχεύει για ένα έφηβο/παιδί ούτως ώστε να μπορούν αρχικά να το συμβουλεύσουν το τί πρέπει να προσέχει και να αποφεύγει.

Στο σπίτι είναι καλό ο υπολογιστής να βρίσκεται σε κοινόχρηστο χώρο ώστε αφενός οι γονείς να έχουν πιο άμεση εικόνα του τι κάνει το παιδί και φυσικά να το ελέγχουν όταν βρίσκεται στο διαδίκτυο, και αφετέρου για να έχουν και τα παδιά την έγνοια ότι κάποιος τους παρατηρεί άρα να μην μπαίνουν ανεξέλεγκτα σε διάφορες, πιθανώς ακόμα και επικίνδυνες, ιστοσελίδες.

Πρέπει να εξηγούμε στα παιδιά ότι δεν δεν είναι σωστό να κάνουμε φίλους τους πάντες σε ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, ότι σε κάθε περίπτωση δεν αποκαλύπτουμε τους κωδικούς μας, και ότι δεν πρέπει να δημοσιοποιούμε προσωπικά δεδομένα. Ο έλεγχος και η εποπτεία κατόπιν της σωστής ενημέρωσης είναι πάντα απαραίτητος.

Σε περίπτωση, που ένας γονιός αντιληφθεί ότι το παιδί του έχει πέσει θύμα cyber bullying πρέπει να το καθησυχάσει και στη συνέχεια φυσικά να καταγγείλει το περιστατικό. Ο γονιός θα πρέπει να δείξει στο παιδί ότι είναι στο πλευρό του και πως θα είναι ασφαλής αλλά και να το αποτρέψει από τυχόν εκδικητική συμπεριφορά.

Οι αριθμοί λένε…

Δραματική αύξηση των καταγγελιών στη Safeline παρατηρήθηκε το 2010 σε σχέση με το 2009, καθώς οι καταγγελίες αυξήθηκαν κατά 136.44% και ανήλθαν σε 4204.
Από αυτές το 25% αφορούσε σε ρατσισμό ή ξενοφοβία, το 21% σε παραβίαση προσωπικών δεδομένων και υποκλοπή ταυτότητας, το 14% σε οικονομικές απάτες μέσω διαδικτυακών αγορών, το 10% σε εξύβριση ή συκοφαντική δυσφήμηση, το 6% σε παιδική πορνογραφία και μικρότερο ποσοστό σε εγκλήματα όπως αποπλάνηση ανηλίκων (grooming), phishing, ηλεκτρονικό εκφοβισμό (cyber bullying), παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας, παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών και απειλή.
Μέγαλη άνοδος παρατηρήθηκε στις αναφορές για τα Συστήματα Κοινωνικής Δικτύωσης (Social Networks) καθώς έφτασε το 44% και αφορούσε κυρίως την υποκλοπή ταυτότητας, ηλεκτρονικό εκφοβισμό (cyber bullying), αποπλάνηση ανηλίκων (grooming), ρατσισμό και υποκλοπή κωδικών πρόσβασης.

Πηγή