INTERNET ΚΑΙ ASPERGER

της Ελιζιάννας Χριστοδούλου, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια

Πολλά έχουμε διαβάσει για τις επιπτώσεις της χρήσης των υπολογιστών και του διαδικτύου στα παιδιά και τους εφήβους. Βαρύγδουποι τίτλοι όπως: "Το σερφάρισμα συνδέεται με την εφηβική κατάθλιψη", "Η αποξένωση στο όνομα της τεχνολογίας" και "Προστατέψτε τα παιδιά σας από τον εθισμό του internet" προκαλούν όχι μόνο την ανησυχία αλλά και τον φόβο.... και δεν έχουν άδικο! Αν αναλογιστούμε τον τρόπο με τον οποίο διαχέεται η πληροφορία μέσω του ιστού αυτού σε συνδυασμό με την υπερβολική χρήση που κάνουν τα σημερινά παιδιά και οι έφηβοι, διαπιστώνουμε πως οι κίνδυνοι είναι βάσιμοι και σοβαροί.

Ως Εργοθεραπεύτρια όμως, έχω μάθει να προσπαθώ να κοιτώ και λίγο πιο πέρα από αυτό που είναι μπροστά μου και υπό αυτή τη συνθήκη, αναλογίζομαι ότι υπάρχουν ταυτόχρονα και πολλά πλεονεκτήματα στο διαδίκτυο, τα οποία μάλιστα θα μπορούσαν να αποδειχθούν ιδιαίτερα χρήσιμα σε κάποιες ομάδες ατόμων.

 Αλήθεια πώς θα μπορούσε το facebook, για παράδειγμα, να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια ενός εφήβου με σύνδρομο Asperger;

• Προσφέρει μια εικονική αναπαράσταση της κοινωνικής συνδιαλλαγής, η οποία είναι απαλλαγμένη από πολλούς κοινωνικούς κανόνες και πρέπει, που δυσκολεύουν τα άτομα με Asperger (όπως χρήση της βλεμματικής επαφής, αναγνώριση του συναισθήματος του συνομιλητή, προσαρμοστική συμπεριφορά κ.λ.π).


• Παρέχει τη δυνατότητα να μπεις σε ομάδες συζητήσεων (forums) όπου μπορείς να ανταλλάξεις απόψεις για συκεκριμένα θέματα, τα οποία υπό άλλες συνθήκες, δεν είναι ενδιαφέροντα σε όλη την παρέα. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα ελκυστικό για ένα άτομο με Asperger, καθώς του δίνει τη δυνατότητα να μιλήσει απευθείας για το θέμα που επιθυμεί χωρίς να είναι υποχρεωμένος να κάνει μια εισαγωγή για το θέμα ή να πρέπει να συζητήσει και άλλα θέματα γενικού ενδιαφέροντος.


• Οι φίλοι στο facebook ανανεώνουν συχνά το προφίλ τους με θέματα της καθημερινής τους ζωής και αυτό δίνει την ευκαιρία για κουβέντα (π.χ βλέποντας ότι ένας φίλος πήγε διακοπές, σου δίνεται το έναυσμα να επικοινωνήσεις και να τον ρωτήσεις τί έκανε και πώς πέρασε), χωρίς να είσαι υποχρεωμένος να θυμάσαι πού είναι ο καθένας και τί κάνει την κάθε χρονική περίοδο.


• Σου δίνει την επιλογή μέχρι και να "σκουντήξεις" κάποιον (poke) για να του υπενθυμήσεις κάτι, χωρίς όμως αυτό να είναι ενοχλητικό για εσένα, όπως ενδεχομένως να είναι ένα πραγματικό άγγιγμα, αν έχεις απτική αμυντικότητα.


• Παρατηρώντας το προφίλ των άλλων παίρνεις ιδέες για το πώς αλληλεπιδρούν εκείνοι και κατ' επέκταση μπορείς να το χρησιμοποιήσεις ως πρότυπο και στις δικές σου επικοινωνίες.


• Η οπτική απεικόνιση προσώπων, ονομάτων και διαλόγων είναι ένας προσιτός και εύκολος τρόπος για να θυμάσαι ότι σου χρειάζεται και να ανατρέχεις όποτε εσύ το επιθυμείς.

Το να φτάσουμε βέβαια στο άλλο άκρο, προτρέποντας ένα παιδί ή έναν έφηβο με Asperger, να αντικαταστήσει την ρεαλιστική επικοινωνία με την εικόνική θα ήταν εγκληματικό!  Ας μην ξεχνάμε πως το chat, μπορεί να διασπάσει την προσοχή ένος τέτοιου ατόμου ή ακόμη και να τον απομονώσει και ένα on line παιχνίδι να γίνει έμμονη ενασχόληση.

Μπορούμε όμως να του διδάξουμε τεχνικές, τις οποίες θα γενικεύσει και στη ζωή του πέρα από τον υπολογιστή. Να του δείξουμε πώς μπορεί να εξοικειωθεί με την γραπτή επικοινωνία και τους ανθρώπους έτσι ώστε βγαίνοντας από το δωμάτιό του να είναι πιο έτοιμος για μια ρεαλιστική κοινωνική συνδιαλλαγή!