Δημόσια έναντι ιδιωτικής συμπεριφοράς

Ένα από τα πράγματα που δυσκολεύουν ιδιαίτερα τα παιδιά με αυτισμό είναι η κατανόηση ότι πρέπει να συμπεριφερθούν με άλλο τρόπο όταν είναι μόνα τους και διαφορετικά όταν βρίσκονται σε δημόσιο χώρο. Αυτή η κατανόηση όμως είναι ιδιαίτερα σημαντική προκειμένου να κάνουν παρέες στο σχολείο και να «δέσουν» με την υπόλοιπη παρέα.

Για παράδειγμα, κλείνουμε την πόρτα όταν πάμε στην τουαλέτα. Αυτό είναι κάτι που όταν το παιδί είναι μόνο του στο σπίτι, δε χάθηκε ο κόσμος και να μην το κάνει. Είναι όμως ανεπίτρεπτο να συμβεί σε δημόσια τουαλέτα. 

Για να βοηθήσουμε το παιδί να κατανοήσει αυτή τη διαφορά, πρώτα απ’ όλα θα πρέπει κι εμείς, καθώς και όλα τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, να τηρούμε τους κανόνες που θέτουμε. Η συμπεριφορά μας στο σπίτι λοιπόν είναι πολλές φορές πολύ πιο σημαντική απ’ όσο νομίζουμε.

Ένας ακόμα τρόπος είναι να διδάξουμε τη διαφορά μεταξύ της δημόσιας και της ιδιωτικής συμπεριφοράς μέσω ενός παιχνιδιού με κάρτες. Η οπτικοποίηση των κανόνων βοηθά σημαντικά τα παιδιά με αυτισμό. Δημιουργούμε μερικές κάρτες που εικονίζουν διάφορες συμπεριφορές.

Θα χωρίσουμε τις κάρτες σε δύο στοίβες: στη μία θα έχουμε όλα όσα επιτρέπονται σε δημόσιο χώρο και στην άλλη όσα μπορούμε να κάνουμε μόνο όταν είμαστε μόνοι μας. Στην πρώτη στοίβα, για παράδειγμα, θα πρέπει να βάλουμε τις κάρτες με τις συμπεριφορές που επιτρέπονται στο σχολείο και την παιδική χαρά. Στην άλλη, τις κάρτες με τις συμπεριφορές που επιτρέπονται μόνο στο δωμάτιο του παιδιού ή στο μπάνιο. Ζητείστε από το παιδί σας να βάλει την κάθε κάρτα στη σωστή θέση.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η μάθηση γίνεται παιχνίδι για το παιδί σας. Επίσης διευκολύνει εσάς να θίξετε κάποια λεπτά θέματα, όπως το ποια μέρη του σώματος του παιδιού επιτρέπεται ν’ αγγίζει ένας ενήλικας.

Επίσης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις κάρτες για να δημιουργήσετε μικρές ιστορίες, εξίσου διδακτικές για το παιδί. Με τις ιστορίες αυτές, το παιδί θα συνδυάσει ορισμένες συμπεριφορές με ορισμένα μέρη. Για παράδειγμα, ένα κοριτσάκι που σκαλίζει τη μύτη του και μία τουαλέτα. Ο συνδυασμός των δύο θα μάθει στην κόρη σας να πηγαίνει στην τουαλέτα, κάθε φορά που θέλει να σκαλίσει τη μύτη της.

Απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό, προκειμένου να δημιουργήσετε τις κατάλληλες κάρτες και κοινωνικές ιστορίες, για τις ανάγκες του δικού σας παιδιού.

Ελιζιάννα Χριστοδούλου, Παιδιατρική εργοθεραπεύτρια SIT