8 Ιουλ 2014

Η συνεργασία του Εργοθεραπευτή με τον Οπτομέτρη



Δουλεύοντας με παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, και όχι μόνο, διαπίστωσα ότι η βοήθεια και η συνεργασία με έναν εξειδικευμένο οπτομέτρη μπορεί να επιφέρει σημαντική βελτίωση σε μια πληθώρα οπτικών δυσλειτουργειών, οι οποίες συνδέονται άμεσα με τη μάθηση και τη σχολική επίδοση.

Παρακολουθώντας ένα ιδιαίτερα χρήσιμο και επιμορφωτικό σεμινάριο του οπτομέτρη Β. Κόκοτα και στη συνέχεια εφαρμόζοντας τις εξατομικευμένες ασκήσεις που μου πρότεινε, στο εργοθεραπευτικό πρόγραμμα του παιδιού, διαπιστώθηκε αξιόλογη βελτίωση. Διαβάστε παρακάτω: τί είναι οι οπτομέτρες, τί είναι το Vision therapy και σε ποιές δυσλειτουργείες εφαρμόζεται.

Σύμφωνα με τον ορισμό του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Οπτομετρίας και Οπτικής (ECOO)::: Οι οπτομέτρες ασκούν πρωτοβάθμια υγιεινή περίθαλψη του οφθαλμού και της όρασης, η οποία περιλαμβάνει τη διάθλαση (και συνταγογράφηση), την επιλογή και κατεργασία κατάλληλων “διαθλαστικών βοηθημάτων”, τη διάγνωση και διαχείρηση οφθαλμικών παθήσεων και την αποκατάσταση της όρασης σε φυσιολογικά επίπεδα”. Ενώ το επάγγελμα του Οπτικού σχετίζεται με την επιλογή και εφαρμογή κατάλληλων σκελετών και την κατεργασία, επεξεργασία και εφαρμογή διορθωτικών φακών οράσεως και γυαλιών ηλίου με βάση τις εξατομικευμένες ανάγκες των πελατών.

Το Vision Therapy ή Visual Training (VT) είναι εξατομικευμένα προγράμματα οπτικών δραστηριοτήτων – ασκήσεων με σκοπό την διόρθωση, ενίσχυση ή αποκατάσταση της όρασης. Η όραση σαν αίσθηση αναπτύσσεται, αλλάζει και διαμορφώνεται σταδιακά μέσα από τις κινητικές και αντιληπτικές εμπειρίες του ατόμου από την ενδομήτρια φάση και μέχρι το τέλος της ζωής του. Η όραση μαθαίνεται και ως εκ τούτου είναι εφικτό να εμπλουτιστεί ή να επανεκπαιδευτεί με την βοήθεια των κατάλληλων ερεθισμάτων και προσαρμογών.

Οι οπτομέτρες με νευρο-αναπτυξιακή (neuro-developmental) και συμπεριφοριστική (behavioral) προσέγγιση εφαρμόζουν σήμερα τα νεότερα δεδομένα που μας δίνουν οι έρευνες διαφόρων ειδικοτήτων γύρω από την όραση. Παρόλο που οι ρίζες του VT βρίσκονται στην παλιά προσέγγιση της ορθοπτικής, η σημερινή εφαρμογή των προγραμμάτων εφαρμόζει βαθύτερες αντιληπτικές έννοιες από εκείνες της απλής «εκγύμνασης» των μυών που κινούν τα μάτια μας.

Το VT αποτελεί μια μη επεμβατική προσέγγιση στηριζόμενη στην ανάπτυξη και εκπαίδευση των οπτικών ικανοτήτων. Ως εκ τούτου έχει εφαρμογή σε πληθώρα οπτικών δυσλειτουργιών όπως:

- Δυσλειτουργίες της διόφθαλμης όρασης (π.χ. ανεπάρκεια σύγκλισης)
- Αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι)
- Ορισμένους τύπους στραβισμών
- Προβλημάτων οφθαλμοκίνησης
- Οπτικής αντίληψης (π.χ. διάκρισης/ φόντου)
- Οπτοκινητικού συντονισμού (π.χ. συντονισμό μάτι – χερι), κ.α.

Το VT φυσικά δεν αποτελεί πανάκεια για κάθε πρόβλημα και δεν είναι δυνατό να αποκαταστήσει πλήρως κάθε περίπτωση. Υπάρχουν αντικειμενικοί περιορισμοί (π.χ. νευρολογικό υπόβαθρο) που πρέπει να εξετάζονται ξεχωριστά σε κάθε περίπτωση έτσι ώστε να διαμορφώνεται μια ρεαλιστική και πρακτική βάση προσέγγισης. Το VT δεν αποκλείει επίσης άλλες θεραπευτικές λύσεις, αλλά αντίθετα μπορεί να τις ενισχύσει. Για παράδειγμα, η διόρθωση ενός στραβισμού μπορεί να χρειαστεί προεγχειρητική ενίσχυση κάποιων οπτικών ικανοτήτων ή/και μετεγχειρητική εφαρμογή ενός προγράμματος VT για σταθεροποίηση του αποτελέσματος.

Ιδιαίτερη αξία έχει το VT στην αντιμετώπιση και βελτίωση κάποιων μαθησιακών προβλημάτων. Καθώς το 80% των πληροφοριών από το περιβάλλον γύρω μας το λαμβάνουμε μέσω της όρασης, είναι λογικό η μειωμένη οπτική απόδοση να συμμετέχει στην ανάπτυξη μαθησιακών δυσκολιών. Σε καμία περίπτωση το VT δεν θεραπεύει τη δυσλεξία ή τη διάσπαση προσοχής, όμως μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την απόδοση ειδικά όταν εμπλέκονται δυσλειτουργίες της όρασης. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα των υψηλών ποσοστών ανεπάρκειας σύγκλισης μεταξύ των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με διάσπαση προσοχής, η οποία όταν αντιμετωπιστεί σωστά μειώνει τα επίπεδα δυσλειτουργίας.

  Ελιζιάννα Χριστοδούλου, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια SIT

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...