Ανοχή στη ματαίωση!

Τα παιδιά, κυρίως στις μικρές ηλικίες, βιώνουν πολύ έντονα τα συναισθήματα όπως: θυμό, αποκλεισμό, φόβο, κτητικότητα, ενθουσιασμό, πάθος, τρυφερότητα, περιέργεια. Εχουν μεταπτώσεις και συχνά δεν είναι σε θέση να τα εκφράσουν όλα αυτά με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους. Τα πολύ μικρά παιδιά συνήθως αντιμετωπίζουν την αδυναμία τους να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους με το να τα αποδιώχνουν και να τα φορτώνουν στον απέναντι. 

Η Κοινωνική και Συναισθηματική Ανάπτυξη είναι ο τομέας που αναφέρεται στην ικανότητα του παιδιού να αλληλεπιδρά με τους άλλους, να δημιουργεί σχέσεις, να προσαρμόζεται σε διάφορες κοινωνικές συνθήκες, αλλά και να μπορεί το ίδιο να βοηθά τον εαυτό του και να διατηρεί τον αυτοέλεγχό του. Για παράδειγμα, ένα μωρό έξι εβδομάδων χαμογελά, ένα παιδί 4 ετών συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες και ένα παιδί 5 ετών έχει καλύτερο αυτοέλεγχο και λιγότερες συναισθηματικές αλλαγές, ενώ ταυτόχρονα έχει ανάγκη και αναζητά την αποδοχή, την επιβεβαίωση και την επιβράβευση του ενήλικα.  

Μια ιδιαίτερα σημαντική δεξιότητα, του τομέα αυτού είναι η ανοχή στη ματαίωση, η ικανότητα του να ελέγχω τις αντιδράσεις μου όταν βιώνω κάτι δυσάρεστο (πχ. ήττα, απόρριψη,κ.λ.π). Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν ελέγχουν όλο και περισσότερο τη συμπεριφορά τους και αντιδρούν με όλο και πιο κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους. Στην ωρίμανση αυτή καταλυτικό ρόλο παίζει και ο γονιός.

Πόσες φορές έχουμε δει ένα παιδί να κλαίει και να οδύρεται γιατί έχασε στο παιχνίδι που έπαιζε, να πετάει πράγματα και να επιτείθεται; Και αμέσως μετά τον γονέα να το επιβραβεύει για να μην πληγωθεί;

Γιατί θεωρούμε ότι τα παιδιά μας θα «πληγωθούν» αν χάσουν, κι επομένως εμείς τα επιβραβεύουμε ούτως ή αλλως;
Και αν τα παιδιά μας δεν μάθουν να χάνουν, πώς γίνεται να μεγαλώσουν αποκομμένα από τη σκληρή πραγματικότητα;

Το να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας να αντέχουν να χάνουν, μπορεί να φαντάζει δύσκολο, είναι όμως απαραίτητο για τη σωστή ανάπτυξή τους! Ενθαρρύνουμε και επιβραβεύουμε την προσπάθεια και τη συμμετοχή, αλλά είναι λάθος να εξισώνεται με την προοπτική της νίκης. Ο νικητής είναι καλύτερος και πρέπει να ανταμοίβεται ξεχωριστά, ακόμη και αν το έπαθλο είναι μόνο ένα "Μπράβο!" ή μια αγκαλιά.

Οι αυριανοί ενήλικες θα πρέπει να είναι εκπαιδευμένοι να βάζουν στόχους, να δέχονται συνέπειες, να κάνουν αυτοκριτική, να αποδέχονται την ήττα, αλλά και να την αντιμετωπίζουν ως ένα καινούριο ξεκίνημα και όχι ως μία γενικευμένη αποτυχία που οδηγεί στην παθητικότητα. 

                                                      της Ελιζιάννας Χριστοδούλου,  Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια.