20 Μαρ 2012

Ναρκοληψία: Το σύνδρομο της «λευκής νύχτας»

Η Κλέα Χάουαρντ μόνο νωθρή και αδιάφορη μαθήτρια δεν μπορεί να χαρακτηριστεί. Της αρέσει να κάνει πολλά πράγματα: είναι αριστούχος στο σχολείο, παρακολουθεί μαθήματα καλών τεχνών και χορού και παίζει ποδόσφαιρο.

Τα πρώτα χρόνια του γυμνασίου όμως ταλαιπωρήθηκε πολύ. Ενιωθε συνεχώς κουρασμένη, όσο και να κοιμόταν το βράδυ. Συχνά την έπαιρνε ο ύπνος την ώρα του μαθήματος, στο Μετρό, όταν διάβαζε στο σπίτι ή όταν μιλούσε στο τηλέφωνο. Ακόμα και στις διακοπές, όταν πήγαινε για ύπνο στις δέκα ή στις έντεκα για να ξυπνήσει πολλές ώρες αργότερα, ένιωθε τα πόδια της κομμένα.

Ο παθολόγος δεν μπορούσε να εξηγήσει την υπερβολική κούρασή της, ο ενδοκρινολόγος δεν έβρισκε ορμονική αιτιολογία για την κατάστασή της ούτε κάποια έλλειψη θρεπτικών συστατικών. Ετσι, αποφάσισε να υποβληθεί σε εξέταση σε ένα ιατρείο ύπνου.

Στο Ιδρυμα Διαταραχών Υπνου της Νέας Υόρκης την ανέλαβε ο δρ Μάχα Αχμάντ, ο οποίος αμέσως μόλις πήρε το αναλυτικό ιστορικό της σκέφτηκε πως πιθανότατα είχε ναρκοληψία.

«Μου έδωσε να συμπληρώσω καμιά δεκαριά σελίδες με ερωτήματα και μου ζήτησε να διαβάσω ένα φυλλάδιο με τα συμπτώματα της ναρκοληψίας», θυμάται η νεαρή γυναίκα. «Τα είχα όλα».

Τα συμπτώματα

Εκτός από το ότι αποκοιμιόταν τις πιο ακατάλληλες στιγμές, η Κλέα ένιωθε τα γόνατά της να κόβονται όταν γελούσε ή χαιρόταν πολύ, ή όταν ένιωθε στρες. Αν ακουγόταν κάποιος αδιόρατος ήχος την ώρα που κοιμόταν (λ.χ. ένα φύλλο χαρτί που έπεφτε στο πάτωμα) ξυπνούσε τρομοκρατημένη ουρλιάζοντας. Μερικές φορές, καθώς αποκοιμιόταν ή ξυπνούσε, ένιωθε ότι είναι παράλυτη, αδύναμη να κινηθεί ή να μιλήσει.

Οι εξετάσεις του ύπνου που έκανε επιβεβαίωσαν τη διάγνωση. Η Κλέα δεν κοιμόταν φυσιολογικά: την έπαιρνε ο ύπνος αμέσως μόλις έκλεινε τα μάτια της και κοιμόταν πολύ βαθιά σε σύντομο χρονικό διάστημα, αντί να περάσει τουλάχιστον μιάμιση ώρα από τη στιγμή που αποκοιμιόταν. Επιπλέον, το σώμα της δεν ήταν ακίνητο όταν κοιμόταν βαθιά, ενώ οι μύες της τινάζονταν ασταμάτητα με συνέπεια να μισοξυπνάει συχνά.

Αυτού του είδους οι ανήσυχες νύχτες ευθύνονται για την ακραία υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, η οποία με τη σειρά της θολώνει το μυαλό, εμποδίζει τη συγκέντρωση της προσοχής, προκαλεί έλλειψη ενέργειας, κατάθλιψη, εξάντληση και μερικές φορές κενά μνήμης.

Μετά τις αναπόφευκτες σιέστες κατά τη διάρκεια της ημέρας, οι ασθενείς νιώθουν ξεκούραστοι για μία - δύο ώρες, αλλά μετά η υπνηλία τους επιστρέφει πιο έντονη.

Καθυστερημένη διάγνωση

Μελέτες δείχνουν ότι η ναρκοληψία εμφανίζεται πολύ συχνά. Το Κέντρο Ναρκοληψίας του Πανεπιστημίου Στάνφορντ εκτιμά πως η διαταραχή αυτή προσβάλλει έναν άνθρωπο ανά 2.000 στον γενικό πληθυσμό. Οι περισσότεροι ασθενείς όμως δεν το ξέρουν και έτσι δεν ακολουθούν θεραπεία. Επιπλέον, πολλοί τους θεωρούν τεμπέληδες, καταθλιπτικούς, ενίοτε σχιζοφρενικούς ή πάσχοντες από διαταραχή ελλειμματικής προσοχής. «Συνήθως περνούν δέκα χρόνια από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων έως τη διάγνωση», λέει ο δρ Αχμάντ. «Η Κλέα ήταν πολύ τυχερή, διαγνώστηκε μέσα σε δυόμισι χρόνια».

Τα συμπτώματα της ναρκοληψίας συνήθως εκδηλώνονται στην εφηβεία ή λίγο μετά την ενηλικίωση, συχνά έπειτα από ένα περιβαλλοντικό γεγονός όπως μια ιογενής λοίμωξη. Αιτία της φαίνεται πως είναι μια δυσλειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, το οποίο επιτίθεται και καταστρέφει ορισμένα κύτταρα του εγκεφάλου που παράγουν την ουσία υποκρετίνη.

Δίχως αρκετή υποκρετίνη, ο εγκέφαλος αδυνατεί να ρυθμίσει σωστά τον ύπνο. Αυτή η απορρύθμιση ευθύνεται για μία από τις πιο παράδοξες εκδηλώσεις της ναρκοληψίας: οι ασθενείς συχνά διαπιστώνουν πως ενόσω κοιμόντουσαν κατά τη διάρκεια της ημέρας, συνέχισαν να εκτελούν τη δραστηριότητα (λ.χ. συνεχίζουν να γράφουν, αν και αυτό που «γράφουν» κοιμισμένοι είναι ακαταλαβίστικο).

Για μια ζωή

Η απώλεια της υποκρετίνης είναι μη αναστρέψιμη, συνεπώς η ναρκοληψία είναι ισόβια διαταραχή. Υπάρχουν θεραπείες που αμβλύνουν τα συμπτώματά της, αλλά απαιτούν υψηλό επίπεδο συμμόρφωσης από τους ασθενείς, οι οποίοι πρέπει να ακολουθούν αυστηρά προγράμματα φαρμακευτικής αγωγής και ύπνου.

Η Κλέα λ.χ. χρειάζεται ένα χάπι το πρωί για να μην αποκοιμηθεί στο πανεπιστήμιο, ένα άλλο πριν πάει για ύπνο το βράδυ και ένα τρίτο τέσσερις ώρες αργότερα για να βελτιωθεί η ποιότητα του ύπνου της. Πρέπει επίσης να κοιμάται μία ή περισσότερες φορές για 10-20 λεπτά κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Παρ’ όλα αυτά, αισθάνεται τυχερή που διαγνώστηκε νωρίς διότι τα συμπτώματά της είναι πλέον ηπιότερα και οι γύρω της δεν την αποκαλούν πλέον τεμπέλα…

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...