της Ελιζιάννας Χριστοδούλου,
Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια, SIT
Tα άτομα με αυτισμό είναι "όμηροι" (P.McMullen) των ιδιαιτεροτήτων της αισθητηριακής τους ρύθμισης. Οι συμπεριφορές που εμφανίζει το κάθε άτομο είναι μοναδικές και διαφορετικές, υπόκεινται όμως μέσα σε κάποια γενικά πλαίσια. Παρακάτω περιγράφονται 5 συνήθεις συμπεριφορές παιδιών, τα οποία εμφανίζουν διαταραχή της αισθητηριακής επεξεργασίας.
Το παιδί μου συμπεριφέρεται φυσιολογικά εκτός σπιτιού, αλλά είναι ανεξέλεγκτο εντός σπιτιού.
Πολλά παιδιά αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν διαφορετικές απαιτήσεις από αυτά ανάλογα με το χώρο στον οποίο βρίσκονται. Αντιλαμβάνονται, για παράδειγμα, ότι στο σχολείο η ελευθερία τους είναι πιο περιορισμένη και ότι όταν βρίσκονται εκεί θα πρέπει να περιορίζουν τις αντιδράσεις τους στα προβλήματα αισθητηριακής ολοκλήρωσης που τα δυσκολεύουν.
Το παιδί μου δεν αντέχει να κάθεται στο τραπέζι για φαγητό
Η Διαταραχή Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης προκαλεί προβλήματα προσαρμογής στα παιδιά και γι’ αυτό επηρεάζει τη συμπεριφορά τους ακόμα και σε απλές περιπτώσεις. Δεν επιτρέπει, για παράδειγμα, σε κάποια παιδιά να καθίσουν ήσυχα στο τραπέζι για φαγητό. Τα παιδιά με διαταραχή αισθητηριακής ολοκλήρωσης δυσκολεύονται ιδιαίτερα να παραμείνουν ακίνητα, συνήθως λόγω χαμηλού μυϊκού τόνου και επειδή πρέπει να κινούνται προκειμένου να παρέχουν αισθητηριακά εισερχόμενα στον εγκέφαλό τους. Επίσης ενδέχεται να φαίνονται αδέξια στη χρήση εργαλείων (λεπτή κίνηση) ή να δυσκολεύονται να σηκώσουν το ποτήρι τους. Υπό αυτές τις συνθήκες, το φαγητό δεν είναι μια απλή διαδικασία όπως νομίζουμε. Επιπλέον, παιδιά με διαταραχή αισθητηριακής ολοκλήρωσης ενδέχεται να είναι πολύ ευαίσθητα στη γεύση και την οσμή, γεγονός το οποίο εξηγεί το πολύ περιορισμένο διαιτολόγιό τους. Κάτι που αποτελεί έναν επιπλέον λόγο άγχους όταν πηγαίνουν σε φιλικά σπίτια ή σε σε εστιατόρια για φαγητό.
Ακόμα και απλές καθημερινές δρσαστηριότητες όπως το πλύσιμο και το ντύσιμο μπορεί να εξελιχθούν σε εφιάλτη.
Μπορεί να σας φαίνεται απλό. Ωστόσο, για ένα παιδί με διαταραχή αισθητητριακής ολοκλήρωσης, το μπάνιο προϋποθέτει αφή, οσμή, αλλαγή στη θερμοκρασία και ισορροπία. Ενδέχεται να ενοχλείται υπερβολικά από την αφαίρεση των ρούχων του, την επαφή με το νερό, το άρωμα του σαπουνιού, το κλείσιμο των ματιών για να πλύνει το πρόσωπό του κτλ., λόγω της ανασφάλειάς του στο χώρο.
Προτιμά τη μοναξιά
Τα παιδιά με διαταρχή αισθητηριακής ολοκλήρωσης δεν αντιλαμβάνονται τον κόσμο και τις αισθήσεις. Θα προτιμούσαν ένα πλήρως ελεγχόμενο περιβάλλον και έναν κόσμο στον οποίο κάθε μέρα θα ήταν μια επανάληψη της προηγούμενης. Το περιβάλλον και οι άνθρωποι όμως (μεταξύ αυτών και η οικογένεια) αλλάζουν ριζικά (πχ. η φωνή μας, η μυρωδιά του σώματος, οι εκφράσεις του προσώπου). Οποιαδήποτε από αυτές τις αλλαγές είναι αρκετή για να ταράξει, να απογοητεύσει και να αναστατώσει το παιδί.
Δεν με αγκαλιάζει
Όταν ένα παιδί τραβιέται στην περίπτωση που κάποιος από τους γονείς του προσπαθεί να το αγγίξει ή να το αγκαλιάσει, το συναισθηματικό πλήγμα για τον γονιό είναι πολύ μεγάλο. Για το παιδί, σημασία έχει η αίσθηση που αποκομίζει από τα ρούχα του γονέα, τη μυρωδιά των μαλλιών του, την πίεση που ασκεί η αγκαλιά ή το κράτημά του. Ως αντίδραση, ενδέχεται να βάλει τα κλάμματα, ακόμα και να προσπαθήσει να τον χτυπήσει, προκειμένου να απελευθερωθεί από την δυσάρεστη θέση στην οποία βρίσκεται. Για τον γονέα από την άλλη, ο συναισθηματικός αντίκτυπος της αντίδρασης του παιδιού είναι πολύ δυσάρεστος.
Η Διαταραχή Αισθητηριακής Επεξεργασίας είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα που ενδέχεται να επηρεάζει τη συμπεριφορά του παιδιού σας
Λόγω της δυσκολίας του παιδιού να επεξεργαστεί τα αισθητηριακά δεδομένα, αποκομίζει μια τρομαχτική αίσθηση του περιβάλλοντός του. Ένα παιδί με διαταραχή αισθητηριακής επεξεργασίας προσπαθεί συνεχώς να ελέγξει το περιβάλλον του. Κάποιες φορές, ενδέχεται να γίνει πολύ απαιτητικό και απόλυτο ως προς αυτά που του αρέσουν ή δεν του αρέσουν. Αυτό που πρέπει να καταλάβουν όσοι ανήκουν στο περιβάλλον του παιδιού είναι ότι το παιδί δεν είναι «κακό» στη συμπεριφορά του, απλά αισθάνεται άβολα και ζητά τη βοήθειά τους.
Η Εργοθεραπεία έχει, μεταξύ άλλων, ως σκοπό της να βελτιώσει τη διαδικασία της αισθητηριακής επεξεργασίας και να βοηθήσει το παιδί να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον του. Ως θεραπευτές, είναι σημαντικό να παρατηρήσουμε και να καταγράψουμε όλους τους παράγοντες που συντελούν στην εμφάνιση των συμπεριφορών αυτών, ώστε να μπορέσουμε να τις διαχειριστούμε αποτελεσματικά.
Δε θα πρέπει βέβαια να ξεχνάμε τη μοναδικότητα του κάθε ατόμου και κατ' επέκταση το γεγονός ότι οι τρόποι που θα το προσεγγίσουμε πρέπει επίσης να είναι προσαρμοσμένοι στις δικές του ανάγκες.
Τα μέσα είναι ποικίλλα (θεραπεία μέσω αισθητηριακής ολοκλήρωσης, αισθητηριακή δίαιτα, αισθητηριακές ιστορίες, προσαρμογές στο περιβάλλον κλπ), το καθένα από αυτά όμως επιλέγεται για απόλυτα συγκεκριμένο σκοπό. Κατά συνέπεια, η εργοθεραπεία βελτιώνει τη σχέση του παιδιού με τα άλλα παιδιά, αλλά και με τους γονείς του.
Πηγή
0 Σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου